წერილები - საპატრიარქოს საგანძურის გატანა და პატრიარქის არჩევნების გაყალბება - oldorthodox

საქართველოს ძველმართლმადიდებლური ეკლესია
ძიება
Перейти к контенту

Главное меню:

ნინო ყიფშიძე

საპატრიარქოს საგანძურის გატანა და პატრიარქის არჩევნების გაყალბება

საქართველო

ზვიად გამსახურდიასა და მერაბ კოსტავას საქმეში წარმოდგენილი ერთ-ერთი საინტერესო საკითხი საქართველოს მართლმადიდებლური ეკლესიის მაშინდელი მდგომარეობა გახლავთ, რომლის შესახებაც არალეგალურ გამოცემა „საქართველოს მოამბეში“ იბეჭდებოდა. „საქართველოს მოამბის“ პირველივე ნომერში გამოქვეყნდა სტატიები და მოწმეთა ჩვენებები პატრიარქ ეფრემ II-ის ანდერძის გაყალბებისა და საპატრიარქოდან განძის გატანის შესახებ. მიუხედავად იმისა, რომ ეს საკმაოდ ფაქიზი თემაა, გვერდს ვერ ავუვლიდით და ამიტომაც „საარქივო მოამბის“ მეთორმეტე ნომერში გასული საუკუნის სამოცდაათიან წლებში მართლმადიდებლური ეკლესიის მდგომარეობის ამსახველი დოკუმენტები მცირედი შემოკლებით იბეჭდება (დოკუმენტების სტილი დაცულია).


საქართველოს მართლმადიდებლური ეკლესიის მდგომარეობა


როგორც ცნობილია, საბჭოური კონსტიტუცია აცხადებს ეკლესიის სრულ დამოუკიდებლობას სახელმწიფოსგან. სახელმწიფო არ უნდა ერეოდეს ეკლესიის საქმეებში, და თავის მხრივ არც ეკლესიას აქვს უფლება სახელმწიფოს საქმეებში ჩარევისა. ეკლესიის მხრივ ეს წესი სავსებით დაცულია, ხოლო რაც შეეხება სახელმწიფოს, იგი არათუ ერევა ეკლესიის საქმეებში, არამედ გადააქცია იგი თავისადმი ყველაზე უფრო დაქვემდებარებულ დაწესებულებად. კულტურული თუ სამეურნეო ცხოვრების არცერთი სფერო არ იმყოფება ხელისუფლების ადმინისტრაციული ორგანოების ასეთი მკაცრი კონტროლის ქვეშ, როგორც ეკლესია. ეს კონტროლი არაოფიციალურია, ფარულია და მით უფრო ეფექტური.


ყველაზე უფრო თვალსაჩინო მაგალითია ზემოთქმულის დასადასტურებლად საქართველოს მართლმადიდებლური ეკლესიის დღევანდელი მდგომარეობა.

საქართველოში საბჭოთა ხელისუფლების დამყარების პირველივე დღეებიდან დაიწყო უსასტიკესი რეპრესიები სამღვდელო პირთა მიმართ. 1922 წელს დააპატიმრეს სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი ამბროსი /ხელაია/, რადგანაც მან მისწერა გენუის საერთაშორისო კონფერენციას, სადაც ამხილა წითელი არმიის მიერ საქართველოს დაპყრობა და საბჭოთა რუსეთისთვის ძალით შეერთება 1921 წელს. პატრიარქი მალე გარდაიცვალა ციხიდან გამოსვლის შემდეგ /1925 წელს/. 1924 წელს ქუთაისში დახვრიტეს ეპისკოპოსი ნაზარი /ლეჟავა/, აჯანყებულთა თანადგომისთვის. 1924-37 წლებში განადგურებულ იქნა ქართული სამღვდელოების საუკეთესო ნაწილი, დაიკეტა და დანგრეულ იქნა მრავალი ეკლესია. იმხანად სახელმწიფოს მიზანი იყო საეკლესიო ქონების მიტაცება და ოპოზიციურად განწყობილი სამღვდელოების განადგურება, თუმცა დიდხანს ვერ მოხერხდა ეს. 50-იან, თვით 60-იან წლებში შეიძლებოდა ნახვა სამღვდელოების რიგებში ჭეშმარიტად რწმენისათვის თავდადებული, უანგარო ადამიანებისა, რომელნიც ერთგულად ემსახურებოდნენ ქრისტიანულ იდეალს. ასეთები იყვნენ, მაგალითად, პატრიარქი კალისტრატე /ცინცაძე/, მღვდლები: ალექსანდრე /გაბუნია/, პართენი და სხვანი. ისინი მტკიცედ იდგნენ რწმენაზე, მიუხედავად ყოველგვარი დევნისა და შევიწროებისა ხელისუფლების მხრივ /წამება, დაპატიმრება, შანტაჟი, თვალყურის დევნება, პროვოკაციები, ჭორის გავრცელება, ქადაგების აკრძალვა, მძიმე გადასახადები და სხვა/. მაგრამ ეკლესიის წინააღმდეგ ბრძოლის ყველაზე უფრო ეფექტური საშუალება აღმოჩნდა ეკლესიის შიგნიდან გახრწნა, მის რიგებში შენიღბული აგენტების შეგზავნა /ამ პროცესს ზოგიერთნი „წითელი სამღვდელოების“ შექმნასაც უწოდებენ/.

„წითელი სამღვდელოების“ განსაკუთრებული აქტივობა საქართველოში იწყება პატრიარქ ეფრემ II-ის განმგებლობის წლებიდან /1960-1972 წლები/, რომელმაც თავისი კომპრომისული, ოპორტუნისტული ქმედებებით ხელი შეუწყო სახელმწიფოს, სულ უფრო და უფრო ჩარეულიყო საეკლესიო საქმეებში. „წითელი სამღვდელოების“ გააქტივებამ გამოიწვია არნახული მორალური გახრწნა სასულიერო პირთა რიგებში. თვით პატრიარქი ეფრემ II ეწეოდა სიმონიას, ე.ი. საეკლესიო თანამდებობებით ვაჭრობას. ეს იყო ერთ-ერთი საფუძველი მისი „კადრების პოლიტიკისა“. მეორეს მხრივ ამ პოლიტიკას განაპირობებდა უშიშროების კომიტეტი და მინისტრთა საბჭოს რწმუნებული რელიგიის საქმეებში დ. შალუტაშვილი, რომელიც 1974 წელს მოხსნილ იქნა თანამდებობიდან მექრთამეობისათვის /„პენსიაზე გასვლის“ საბაბით/. საერთოდ, რწმუნებული ერთგვარი ქრთამის შუამავალია მთავრობის წევრებსა და ეკლესიის მსახურთა შორის.

შალუტაშვილი მოხსნილ იქნა იმის გამო, რომ მისი მექრთამეობა გახმაურდა, ხოლო მთავრობას ეშინოდა თავის თავის კომპრომეტირებისა. ამის გამო, შალუტაშვილს დაბრალდა ყოველივე. იგი აღმოჩნდა „ვაცი განტევებისა“, ხოლო მთავრობამ ისე წარმოსახა საქმე, თითქოს შალუტაშვილი თვითნებურად იღებდა ქრთამს, მთავრობის მითითების გარეშე. სინამდვილეში იგი მხოლოდ შუამავალი იყო და აკავშირებდა ჯავახიშვილს, სირაძესა და ტირისკევიჩს /მჟავანაძის ცოლი/ ეფრემ II-სთან, დავით დევდარიანთან და გაიოზ კერატიშვილთან. შალუტაშვილის მეშვეობით სუკ-ი /სახელმწიფო უშიშროების კომიტეტი/ ამტკიცებდა „ეფრემ II-ის კადრებს“...

ხელისუფლების ამგვარმა პოლიტიკამ გამოიღო სერიოზული შედეგები. ეკლესიას თანდათან შეუმცირდა მრევლი, ეკლესიები იკეტებოდა ზედიზედ, 35 მოქმედი ეპარქიიდან დღეს დარჩა მხოლოდ 5. ამჟამად საქართველოში სულ 44 მოქმედი ეკლესიაა, /მაშინ, როდესაც იყო ათასზე მეტი/, აქედან თბილისში 6 ქართული ეკლესიაა, 5 რუსული და 1 სომხური. დღეს მთელ საქართველოში 100-მდე საეკლესიო პირია /ყველა თანამდებობის/, კურსებზე სწავლობს ყოველწლიურად 13 კაცი. საქართველოს ეკლესიის უკიდურეს ჩაგვრაზე და დისკრიმინაციაზე მიუთითებს ის ფაქტიც, რომ დღემდე საქართველოში არ არსებობს საეკლესიო ჟურნალი, მაშინ, როდესაც ასეთი ჟურნალები არსებობს რუსეთში, სომხეთში, ბალტიისპირეთსა და უკრაინაში. საქართველოს ეკლესიას არა აქვს არავითარი პუბლიკაციების უფლება /გარდა კალენდრისა/, არ არსებობს სასულიერო სემინარია, ხოლო ის კურსები, რომელნიც მის მაგივრობას წევენ, ახალგაზრდებს არაფერს ასწავლიან, გარდა საეკლესიო რიტუალისა და ხუცური ანბანისა /ფიქტიურად არსებობს დანარჩენი საგნები: ეკლესიის ისტორია, საღვთო წერილი და სხვა, თუმცა ლექციები ამ საგნებში არ იკითხება/. კურსებზე სწავლობს ყოველწლიურად 13- მდე კაცი, ხოლო თითოეული გამოშვება უდრის სამ სამღვდელო პირს, რომელთაც ზემოხსენებული „შერჩევისა“ და „გამოცდილების“ შემდეგ აკურთხებენ ხოლმე მღვდლებად.

დღეს საქართველოს ეკლესიას ორმაგი საფრთხე ემუქრება. ერთი სახელმწიფოს მხრივ, რომელსაც სურს მისი მოსპობა და ყველა არსებული ტაძრების გადაქცევა მუზეუმებად ან რაიმე „სასარგებლო“ შენობებად /ბიბლიოთეკებად, სასპორტო დარბაზებად, საწყობებად და ა.შ./ რისი მაგალითებიც მრავლად არის თბილისსა და მთელ საქართველოში. მეორეს მხრივ, საქართველოს ეკლესიას ემუქრება ავტოკეფალიის, ანუ დამოუკიდებლობის დაკარგვა. ეს საფრთხე მას ემუქრება დღეს რუსული ეკლესიის მხრივ.

როგორც ცნობილია, XIX საუკუნეში რუსეთმა საქართველოს წაართვა არა მარტო პოლიტიკური, არამედ საეკლესიო დამოუკიდებლობაც. იმჟამად საქართველოში, ქართველი პატრიარქების ნაცვლად, რუსი ეგზარქოსები განმგებლობდნენ. 1917 წელს, თებერვლის რევოლუციის შემდეგ, საქართველოს ეკლესიამ დაიბრუნა ავტოკეფალია, რომელიც განმტკიცდა საქართველოს დამოუკიდებლობის წლებში /1918-21 წწ./. ამჟამად კი, რუსული სამღვდელოების რეაქციონერი წარმომადგენლები, ხედავენ რა საქართველოს ეკლესიის დაძაბუნებას და დაკნინებას, კვლავ იმედოვნებენ მის ხელში ჩაგდებას.

უნდა აღინიშნოს, რომ მიუხედავად მრავალი ნაკლისა, ეფრემ II-ს მაინც გააჩნდა საეკლესიო საქმის ცოდნა და სასულიერო განათლება, მან გამოსცა „ახალი აღთქმა“ და „ლოცვანი“.

რაც შეეხება დღევანდელ პატრიარქს, დავით V-ს, მას არ გააჩნია საშუალო განათლებაც კი, იგი არის ქვაბავაზაკი, სამღვდელო სამოსით შენიღბული. თუ რარიგ გაიკაფა მან გზა კათალიკოსის ტახტისკენ, ამაზე მოგვითხრობს პროკურორის თანაშემწის, დ. ქორიძის ცნობა და ერთ-ერთი მოწმის, თ. ჯვარშეიშვილის ჩვენება. Uნდა აღინიშნოს აგრეთვე, რომ დღეს საქართველოს ეკლესიას მართავს არა იმდენად პატრიარქი დავით V, რომელიც ძალზე მოხუცი და ავადმყოფია, არამედ „მიტროპოლიტი გაიოზი“ /კერატიშვილი/, ნამდვილი სისხლის სამართლის დამნაშავე, სამღვდელო სამოსით შენიღბული, „წითელი სამღვდელოების“ ყველაზე უფრო ტიპიური წარმომადგენელი საქართველოში.

1. უშიშროების კომიტეტის ყველაზე უფრო აღმაშფოთებელი მოქმედება: აღვირახსნილი ლოთობა, გამომძალვობა, ანგარება, სიხარბე, მრევლის წევრთა შეურაცხყოფა, ლანძღვა-გინება, რათა ამით ანტიპათია გამოიწვიონ ეკლესიაში მომსვლელი ხალხისა, განსაკუთრებით კი ახალგაზრდების თვალში და ამით სახელი გაუტეხონ რელიგიას.

2. თვალყურის დევნება და აღრიცხვაზე აყვანა ყველა მორწმუნისა და ეკლესიაში მოსული მოქალაქისა, გამოვლენა მათი ვინაობისა, სამუშაო ან სასწავლო ადგილისა, მით უმეტეს, თუ ისინი ახალგაზრდებია. დაბეზღების წერა როგორც პატრიარქისადმი, ასევე ყველა ინსტანციებში.

3. მოქალაქეთა დეზინფორმირება ეკლესიის ნამდვილ მდგომარეობასთან დაკავშირებით, ყოველი მოვლენის ნათელ ფერებში წარმოსახვა. მთავრობისადმი მადლიერების ხმამაღლა გამოთქმა... ყოველი მაამებლობა და მლიქვნელობა.

4. ეკლესიის ნამდვილ გულშემატკივარ მორწმუნეთა დევნა, შეურაცხყოფა, გაძევება, მათზე დანარჩენი მრევლის ამხედრება, მათთვის ცილის დაწამება, ინტრიგების მოწყობა, გაჭორვა, სახელის გატეხვა, ყოველგვარი პროვოკაციების მოწყობა, ხოლო საჭირო შემთხვევაში მათ რეპრესიაში მონაწილეობა. /ასე მაგალითად: სამების ეკლესიის გუნდის ხელმძღვანელი ვალენტინა ფაილოძე, რომელიც დაურიდებლად ამხელდა ქვაბავაზაკთა დანაშაულებებს, პატრიარქ დავით V-ისა და გაიოზ კერატიშვილის ოფიციალური დაბეზღების საფუძველზე, დააპატიმრა უშიშროების კიმიტეტმა 1974 წელს/.

5. მართლმადიდებლური რიტუალების შემოკლება, დამახინჯება და გამასხარავება, განსაკუთრებით კი ნათლობის რიტუალისა /ასე მაგალითად: დიდუბის ეკლესიაში ეპისკოპოსი გიორგი ნათლობის დროს ყოველგვარ ტაკიმასხარაობას სჩადის, რათა არასერიოზული განწყობილება შეუქმნას ეკლესიაში მომსვლელებს, ხოლო დიდუბის ეკლესიის მღვდელი რომანოზი /ბიბილაშვილი/ უკიდურესად მთვრალი ატარებს რიტუალებს, თავშეუკავებლად ღრიალებს ხალხის თანდასწრებით, ეკლესიაში გახსნილი აქვს პრიტონი და ლოთების თავშესაყრელი ადგილი, რაზედაც მას არავინ სჯის/.

6. ქადაგებაზე უარის თქმა, რელიგიის შესახებ საუბრისათვის თავის არიდება, როდესაც ვინმე შეკითხვებს იძლევა. საერთოდ, არასერიოზული დამოკიდებულება რელიგიისადმი, საქმოსნური და ანგარებიანი განწყობილებების განზრახ ჩვენება ხალხისათვის.

აი, „წითელი სამღვდელოების“ ძირითადი ნიშან-თვისებანი.

როგორც ცნობილია, საბჭოურმა კონსტიტუციამ გამოაცხადა სინდისის თავისუფლება და აგრეთვე თავისუფლება როგორც რელიგიური, ისე ანტირელიგიური პროპაგანდისა. მიუხედავად ამისა, თბილისში აღდგომის დღესასწაულზე 1973, 74, 75, 76 წლებში მილიციისა და კომკავშირის მუშაკთა გაერთიანებული რეიდები აკავებდნენ სალოცავად მოსულ ახალგაზრდებს და მიჰყავდათ იქვე მახლობლად გახსნილ „შტაბებში“ დასაკითხად. მიუხედავად საქართველოს სამღვდელოების არნახული მორალური გახრწნისა, მაინც დარჩა რამდენიმე სამღვდელო პირი, რომელნიც დაუპირისპირდნენ „წითელი სამღვდელოების“ მოქმედებას, როგორც ჭეშმარიტი და ერთგული ქრისტიანები. მრევლშიც შეგვხვდება ასეთი ადამიანები. თუმცა უშიშროების კომიტეტისა და „წითელი სამღვდელოების“ მესვეურნი ყოველნაირად ცდილობენ მათ დაშინებასა და საზოგადოებისგან იზოლირებას. მთავრობა ცდილობს აგრეთვე, რომ ისინი გააძევოს პერიფერიებში.

ერთ-ერთი ასეთი მღვდელი, ვიქტორ შალამბერიძე 1974 წელს გახდა მსხვერპლი ავტოკატასტროფისა, რომელიც მას მოუწყეს.

ამ არნახულმა დანაშაულებმა და გარყვნილებამ, რომელსაც ადგილი აქვს საქართველოს ეკლესიაში, მიიპყრო ფართო საზოგადოების ყურადღება და მრავალი პიროვნების თხოვნითა და განცხადებებით აღიძრა სისხლის სამართლის საქმე დამნაშავეთა წინააღმდეგ. თუმცა უშიშროების კომიტეტის თავმჯდომარის, ალ. ინაურისა და სხვების აქტიური ჩარევით ეს საქმე შეჩერებულ იქნა.

დამნაშავენი ჯერაც არ არიან დაპატიმრებულნი. ჩეკისტები ემუქრებიან მოწმეებს და ურჩევენ გაჩუმებას. 1974 წელს დააპატიმრეს ერთ-ერთი მთავარი მოწმე ვ. ფაილოძე და მიუსაჯეს წელიწად-ნახევარი „საბჭოთა წყობაზე ცილისწამებისათვის“, ხოლო 1975 წელს დააპატიმრეს ისტორიკოსი თ. ჯვარშეიშვილი.

დანარჩენ ფაქტებს უშიშროების კომიტეტის „მოღვაწეობის“ შესახებ ქართულ ეკლესიაში გვამცნობენ ქვემოთ გამოქვეყნებული დოკუმენტები:


საქართველოს კომუნისტური პარტიის

ცენტრალური კომიტეტის

ცნობა

საქართველოს საპატრიარქოში მომხდარი დანაშაულების შესახებ


ქ. თბილისის კიროვის სახელობის რაიონის პროკურატურის წარმოებაში იმყოფება მოწმეების მასალები საქართველოს ქრისტიანული მართლმადიდებელი ეკლესიის და საპატრიარქოს მდგომარეობის შესახებ.


შემოწმებას საფუძვლად დაედო ქრისტეს მორწმუნეთა მრავალრიცხოვანი საჩივარი განმარტებანი, რომლებიც მითითებულია ქართული ქრისტიანული ეკლესიის გადაგვარების გზაზე დადგომისა და იმის შესახებ, რომ საპატრიარქოდან დატაცებულ იქნა დიდი ოდენობით ქონება, ძვირფასი საეკლესიო ნივთების: ხატების, ჯვრების, პანაღიის, ბარძიმ-ფეშხუმის, ბიბლიოთეკის, ფულის, ნახატი სურათების და სხვა სახით: მათ შორის ფასეულობისა, რომელთაც ისტორიული მნიშვნელობა ჰქონდათ და საუკუნეების მანძილზე ინახებოდა, როგორც ერის კუთვნილი სიმდიდრე.

შემოწმების პერიოდში გამოკითხულ იქნა მრავალი პირი, როგორც ეკლესიის მსახურნი, ასევე მორწმუნეები, დაინტერესებულნი ეკლესიის ბედით. გარდა ამისა, ამოღებულ იქნა რამდენიმე დოკუმენტი, რომლებსაც მტკიცებითი ძალა აქვთ.

აღნიშნულ პირთა განცხადებებით, იმის შემდეგ, რაც სრულიად საქართველოს პატრიარქი ეფრემ II გარდაიცვალა და მისი ადგილი დავით V-მ, ხარიტონ ჯიბრაელის ძე დევდარიანმა დაიკავა, ქართული ეკლესია გახრწნის გზას დაადგა, კერძოდ: რიგ ეკლესიებში ახალი პატრიარქის მიერ დაბრუნებულ იქნენ ანგარებითი ქმედებისათვის, გარყვნილებისათვის, ლოთობისათვის და სხვა დანაშაულებისათვის ეკლესიიდან ადრე განდევნილი პირები, რომლებიც განაგრძობდნენ აღნიშნულ საქციელს, რაც ღვთის მსახურისათვის განსაკუთრებით მიუღებელია.

წირვა და გალობა ეკლესიებში, ძირითადად, რუსულ ენაზე მიმდინარეობს, რაც წარმოადგენს ცდას ქართული ეკლესიისათვის დამოუკიდებლობის დაკარგვისა და მისი კვლავ რუსეთის ეკლესიისადმი დამორჩილებისა.
ამჟამინდელი კათალიკოს-პატრიარქის, დავითის თანამდებობაზე დადგომა არაკანონიერ ვითარებაში მოხდა:

ეფრემ II სიცოცხლეში, მორწმუნეებთან პირადი საუბრის დროს და ასევე საჯაროდაც, ყოველთვის აცხადებდა, რომ ერთადერთი პირი, რომელმაც ის უნდა შეცვალოს, არის მიტროპოლიტი ილია შიოლაშვილი. ამ უკანასკნელს უმაღლესი საერო და სასულიერო განათლება აქვს, ამასთან, ფლობს რამდენიმე უცხო ენას, არის ახალგაზრდა, სარგებლობს დიდი ავტორიტეტით და პატივისცემით როგორც ჩვენი ქვეყნის, ასევე საზღვარგარეთის ქვეყნების მორწმუნეთა შორის.

სიკვდილამდე რამდენიმე ხნით ადრე ეფრემ II-მ დაწერა ანდერძი, რითაც სინოდის წინაშე სრულიად საქართველოს კათალიკოსპატრიარქის კანდიდატად ილია შიოლაშვილს აყენებდა. ეს ანდერძი განადგურებულ იქნა ხარიტონ დევდარიანისა და მისი მომხრეების მიერ, რის მაგივრად დევდარიანის სახელზე შედგა ახალი ყალბი ანდერძი და სინოდზე ეს ანდერძი იქნა განხილული.

სინოდის სხდომა 1972 წლის 7 აპრილს, ეფრემ II-ის გარდაცვალებიდან ორი საათის განმავლობაში იქნა მოწვეული ხარიტონ დევდარიანის მიერ. სხდომის ასე დაჩქარებით მოწვევა სხვა არაფრით იყო გამოწვეული, გარდა ხარიტონ დევდარიანის კათალიკოსის მოსაყდრედ სასწრაფოდ გახდომისა. მიზეზი ამისა ძირითადად იმაში მდგომარეობდა, რომ კათალიკოსის მოსაყდრედ /კანდიდატად/ სინოდის სხდომაზე ილია შიოლაშვილი არ დაესახელებინა ვინმეს.

სინოდის სხდომაში მონაწილეობის მისაღებად სპეციალურად არ იქნენ მოწვეული მიტროპოლიტი ილია შიოლაშვილი და ეპისკოპოსი რომანოზ პეტრიაშვილი, რაც დაუშვებელი იყო

ამრიგად, აღნიშნულ დღეს სინოდის სხდომაზე, საქართველოს კათალიკოსის კანდიდატის „არჩევნებში“ მონაწილეობა მიიღეს: ხარიტონ დევდარიანმა, ბიძინა კერატიშვილმა და ზინობი მაჟუგამ. სხდომას აგრეთვე, როგორც ეკლესიის საქმეთა რწმუნებულ დ. შალუტაშვილის წარმომადგენელი, სათათბირო ხმით ესწრებოდა ილია ჭეიშვილი. ყოველივე ეს საეკლესიო დებულების აბუჩად აგდებას წარმოადგენდა, რადგან ხარიტონ დევდარიანი თავისი კანდიდატურის სასარგებლოდ ხმას ვერ მისცემდა და ამის შემდეგ საარჩევნო ხმის უფლებით დარჩა მხოლოდ „ამომრჩევი“...


სინოდის სხდომის ოქმზე, როგორც გამოირკვა, ხელი შემდეგ მოაწერინეს ეპისკოპოს რომანოზ პეტრიაშვილს, მაგრამ სამაგიეროდ, როგორც ზინობი მაჟუგას, ასევე რომანოზ პეტრიაშვილს, კათალიკოსობის ცრუ კანდიდატმა დავითმა, საეკლესიო კრების მიერ კათალიკოსად მის არჩევამდე ორივეს თვითონ მიანიჭა მიტროპოლიტის წოდება, რისი უფლებაც არ ჰქონდა.

ჩემ მიერ მასალებზე დასართავად, საპატრიარქოდან ოფიციალურად იქნა გამოთხოვილი სინოდის 1972 წლის 7 აპრილის სხდომის ოქმი, მაგრამ ეს დოკუმენტი არ გადმოგვიგზავნეს. პატრიარქმა დავით V-მ, მის მიერ ხელმოწერილ პასუხში მიუთითა, რომ „...სინოდის სხდომის ოქმს ვერ გაახლებთ, რადგან მისი დედანი, სხვა საბუთებთან ერთად, საპატრიარქო კანცელარიიდან მოიპარეს და ჩვენთან აღარაა „...
იმ პირთაგან, რომლებმაც თავიანთი ბნელი წარსულის შემდეგ მოახერხეს ეკლესიისათვის თავის შეფარება, ყველაზე მეტ ყურადღებას იმსახურებს სიონის ახლანდელი ეპისკოპოსი, წილკნის ეპარქიის მმართველად წოდებული, გაიოზ /ბიძინა ტიტიკოს ძე/ კერატიშვილი

ჯერჯერობით გარკვეული არ არის, როგორ შეძლო კერატიშვილმა ეფრემ II-ის დაყოლიება ყველაფერზე, მაგრამ დადგენილია, რომ ეფრემმა იგი 1971 წლის ნოემბერში ბერად აღკვეცა, იმავე წლის დეკემბერში ჯერ დიაკვნად და შემდეგ მღვდელ-მონაზვნად აკურთხა, ხოლო 1972 წლის 26 მარტს, მძიმე ავადმყოფობის მიუხედავად, ლოგინიდან ადგა, თვითონ ჩაატარა წირვა და ბიძინა კერატიშვილი ეპისკოპოსად აკურთხა. ამის შემდეგ იგი სრული ბატონ-პატრონი გახდა საქართველოს საპატრიარქოსი, ვინაიდან 1971 წლის ბოლო თვეებიდან ეფრემი, მძიმე ავადმყოფობის გამო, ლოგინზე იყო მიჯაჭვული და საქმეებს ვერ განაგებდა.


საპატრიარქოს გაძარცვაც, ძირითადად, ეფრემ II-ის გარდაცვალების დღეებში მოხდა. დატაცებულ იქნა არა მარტო საპატრიარქოს დიდძალი ქონება, რაც სახელმწიფოს საკუთრებად ითვლებოდა, არამედ თვით ეფრემ II-ის კუთვნილი ძვირფასი ნივთები, ბიბლიოთეკა, ნაშრომები, დიდი ოდენობით ფული და სხვა. გაძარცვის წინ სინოდმა გადაწყვეტილება მიიღო, აღეწერათ საპატრიარქოს ქონება და ამ მიზნით თხოვნით მიმართა მინისტრთა საბჭოს რელიგიის საქმეთა რწმუნებულს, დ. ა. შალუტაშვილს, მაგრამ მას ამ მიმართულებით რაიმე რეაგირება არ მოუხდენია. გარდა ამისა, იმასთან დაკავშირებით, რომ საპატრიარქოდან წმინდა ნინოს პანაღია დაიკარგა, მიტროპოლიტ ილია შიოლაშვილის განკარგულებით დაილუქა საპატრიარქოს რამდენიმე ოთახი და სეიფები, მაგრამ კერატიშვილმა შეძლო დაეყოლიებინა ეფრემ II ლუქების ახსნაზე. იმის გამო, რომ საპატრიარქოს ქონება აღრიცხული არ იყო და კონკრეტულ პირს არ ჰქონდა ჩაბარებული, შეუძლებელი გახდა იმის გარკვევა, თუ რა რაოდენობის ქონება იქნა დატაცებული. დადგენილია მარტო ის, რომ საპატრიარქოში ყველაფერი ბიძინა კერატიშვილის ხელში იყო მოქცეული და მისი შეკითხვის გარეშე საპატრიარქოში ავადმყოფ ეფრემთან მისი ნათესავებიც კი ვერ შედიოდნენ...


ქ. თბილისის კიროვის სახ. რაიონის
პროკურორის თანაშემწე, იუსტიციის უფროსი მრჩეველი /დ.ქორიძე/
ქ. თბილისის კიროვის სახ. რაიონის
პროკურორის თანაშემწეს,
ამხ. დ. ქორიძეს
თეიმურაზ აკაკის ძე ჯვარშეიშვილის
/მცხ. წერეთლის გამზ. 79, ბინა 51,
განათლებით ისტორიკოსი/


ახსნა-განმარტება /საპატრიარქოს გაძარცვის გამო/


...ხალხისთვის თვალის ასახვევად ბიძინა კერატიშვილმა თავს იდვა მისივე ბოროტმოქმედების შედეგად სასიკვდილოდ განწირული სულთმობრძავი კათალიკოს-პატრიარქის ეფრემ II-ს „მოვლა-პატრონობა“, სინამდვილეში კი ათასგვარი დანაშაულებრივი ხრიკების გამოყენებით, მან თავიდან მოიშორა ყველა მისთვის არასაიმედო სასულიერო და საერო პირი და თავისი დამქაშების დახმარებით მიაღწია რა მოქმედების მთლიან თავისუფლებას, ზემოჩამოთვლილ ნაძირალებთან ერთად გატეხა რა საპატრიარქო საგანძურის სეიფი, გაიტაცა და მიითვისა უდიდესი ისტორიული ღირებულების მქონე ფასდაუდებელი განძი. იმ ღამეს ქართველი ერის ისტორიაში ერთერთი ყველაზე უფრო უმძიმესი, უსაშინლესი და უსაზიზღრესი დანაშაული მოხდა. გატაცებული, მითვისებული და დამსხვრეულდანაწილებული იქნა ქართული ხელოვნების ის უძვირფასესი ნიმუშები, რომლებიც მრავალი საუკუნის მანძილზე მილიონობით ქართველი მამულიშვილის სიცოცხლის ფასად დაცული და გადარჩენილი იქნა თვით სისხლისმსმელი მურვან-ყრუს, თემურლენგის, შაჰ-აბასის, აღა-მაჰმად ხანის და ჩვენი ერის სხვა მრავალი დაუძინებელი მტრის ხელყოფისაგან. ასე განადგურდა წმ. ნინოს, მირიან მეფის, ვახტანგ გორგასლის, დავით აღმაშენებლის, თამარ მეფის, გიორგი ბრწყინვალის, ერეკლე II-ის და სხვა მრავალი სახელოვანი ქართველი მამულიშვილის მიერ საპატრიარქოს საგანძურისადმი შეწირული ფასდაუდებელი, პატიოსანი თვლებით შემკული და ოქრო-ვერცხლით შეჭედილი ხატები, სამკაულები, ნივთები, ტანსაცმელი, ხელსაწყოები, წიგნები და სხვა მრავალი ძვირფასეულობა.

ამ გაუგონარი დანაშაულის კვალის დაფარვის მიზნით ბიძინა კერატიშვილმა საპატრიარქო ქონების აღმნუსხველი ისტორიული წიგნი დავთრიდან ამოხია და გაანადგურა ის ფურცლები, რომლებზეც ჩამოთვლილი იყო მის მიერ გატაცებული განძეულობა. ამის შემდეგ მან გატეხა დალუქული საანდერძო სეიფი, რომელშიც მდებარე ანდერძი დახია და მის მაგივრად საკუთარი ხელით შეადგინა „პატრიარქის“ ანდერძი, რომლის თანახმად პატრიარქის თანამესაყდრე გახდა მისთვის სასურველი პირი, მიტროპოლიტი დავით დევდარიანი, რომლის კანდიდატურა დიდ იმედებს აძლევდა მის შორსგამიზნულ ვერაგულ გეგმებს...

... ვიქტორ შალამბერიძის თქმით, ბ. კერატიშვილის გააფთრებული წინააღმდეგობის მიუხედავად, ილია შიოლაშვილმა და სინოდის სხვა წევრებმა მიმართეს დ. შალუტაშვილს, დასწრებოდა საპატრიარქოს განძეულის აღწერას და დალუქვას, მაგრამ მან წაიყრუა თავი. მაშინ ილია შიოლაშვილმა მაინც შეადგინა სინოდთან არსებული კომისია, რომელმაც სასწრაფოდ აღწერა და დალუქა-დაბეჭდა საპატრიარქოს საგანძური. ამის საპასუხოდ ბ. კერატიშვილმა გადაწყვიტა, თავისი დამქაშების დახმარებით, გაეტეხა პატრიარქის საანდერძო სეიფი, რათა გაეგო, თუ ვინ იყო თანამოსაყდრედ დატოვებული. ამ საქმეში მან გადაწყვიტა, მოქრთამვით ჩაეთრია ეფრემ IIის ძმისშვილი კარლო სიდამონიძე, რომლის ჩვენების მიხედვით, ბ. კერატიშვილმა და პ. ობოლაძემ მას სთხოვეს, მონაწილეობა მიეღო საანდერძო სეიფის გატეხვაში და იმ შემთხვევაში, თუ ანდერძის თანახმად თანამესაყდრედ დატოვებული იქნებოდა მიტროპოლიტი ილია შიოლაშვილი, დაეხიათ და სხვა შეედგინათ. კარლო სიდამონიძე წინ აღუდგა ამ უმძიმეს დანაშაულს და მტკიცედ განაცხადა, რომ მას არავითარი უფლება არ ჰქონდა ჩარეულიყო ამ სამარცხვინო ამბავში, რადგან კანონის თანახმად მხოლოდ სინოდის წევრებს აქვთ იმის უფლება, ერთად გახსნან საანდერძო სეიფი და ხალხს თანამესაყდრის ვინაობა აცნობონო... ბ. კერატიშვილი ყოველგვარი ცერემონიალის გარეშე შეეცადა კარლო სიდამონიძე დაეყოლიებინა და მოექრთამა იმისთვის, რომ მოწმედ დასდგომოდა მას იმ ამბავში, თითქოს პატრიარქის მიერ იყო მისთვის ნაჩუქარი, სინამდვილეში კი მის მიერ იყო მოპარული ფასდაუდებელი, პატიოსანი ქვებით შემკული და ოქრო-ვერცხლით მოჭედილი საპატრიარქო კვერთხი, მიტრა, ოქროს დიდი ჯვარი და სხვა უძვირფასესი ნივთები. ეფრემ II-ის ძმისშვილი ძლიერ აღაშფოთა ამ თავხედურმა, გაუგონარმა მოთხოვნამ და კისრისტეხით გამორეკა ისინი სახლიდან ქუჩაში...

ამ ჩავარდნით შეშფოთებულმა ბ. კერატიშვილმა სასწრაფოდ მოიწვია ზემოთ ჩამოთვლილი ნაძირალები, დამცველებად უშიშროების აგენტები და შალუტაშვილი მოიხმო და ერთად შეიმუშავეს მოქმედების გეგმა და მოახდინეს ეფრემ II-ისა და მთელი მისი რეზიდენციის არასასურველ პირთაგან იზოლაცია. მან ხელში ჩაიგდო საპატრიარქოს ყველა ოთახისა და სეიფის გასაღებები, კონტროლი და მეთვალყურეობა დააწესა ეფრემ II-ის ყველა ნათესავზე და როდესაც მდგომარეობის სრული ბატონ-პატრონი გახდა, საგანგებოდ მოიწვია ექიმი მირიანაშვილი და შეუდგა პატრიარქის „გადარჩენას“...

კერატიშვილმა ზემოთ ჩამოთვლილ ბოროტმოქმედთა დახმარებით გატეხა საპატრიარქოს განძეულის სეიფი, ეფრემ II-ის სიკვდილის ღამეს...

საგანძურის გატეხვასთან დაკავშირებით ბ. კერატიშვილმა სასწრაფო დეპეშით საგარეჯოდან გამოიძახა ძმა, რომელიც უმალვე ჩამოვიდა მანქანით თბილისში ამ დანაშაულში დახმარების გასაწევად. მოწმეების დაკითხვის დროს ერთ-ერთმა, კერძოდ ვალენტინა ფაილოძემ განაცხადა, რომ ეს დეპეშა კიროვის რაიონის პროკურორის მოადგილე დავით ქორიძესთან არის, რომელმაც ძიების დროს აღმოაჩინა იგი ფოსტა-ტელეგრაფში. ამ მოწმის თქმით, მხილებულ იქნა ბ. კერატიშვილის ერთ-ერთი უახლოესი თანამონაწილე, ბოროტმოქმედი ნინო ჯალიაშვილი; ვალენტინა ფაილოძემ პირადი ინიციატივით, ხელზე გატანებული უწყებით მოახერხა კახეთის შორეული სოფლიდან ნინო ჯალიაშვილის ჩამოყვანა და მახვილგონივრული მოქმედებით დავით ქორიძის წინაშე გამოტეხა. ამ მოწმის თქმით: ნინო ჯალიაშვილმა აღიარა, რომ სეიფის გატეხვის შემდეგ, ბ. კერატიშვილის ბრძანების თანახმად, საპატრიარქოდან პირველად ორი ჩემოდანი განძი გაატანეს „მისთვის უცნობ“ რუსებს, რომლებიც ვიქტორ შალამბერიძისა და ავთო სიხარულიძის თქმით, სინამდვილეში, შალუტაშვილის და თვალხელიძის მიერ გამოგზავნილი აგენტები იყვნენ. მოწმეების თქმით, ნინო ჯალიაშვილმა „ყოველი შემთხვევისთვის“ ჩაიწერა და დაიმახსოვრა ამ მანქანის ნომერი. ორი ჩემოდანი განძი, რომელიც ბოროტმოქმედი მღვდლების წილი იყო, ბიძინა კერატიშვილის ბრძანებით გამოიტანა გიორგი ტერზიევმა, რომელმაც გაიტაცა და გადამალა იგი.

ვიქტორ შალამბერიძისა და ავთანდილ სამხარაძის ჩვენებით, განძის გატაცების შემდეგ ბ. კერატიშვილმა ხელში ჩაიგდო ილია შიოლაშვილის მიერ მოწვეული სინოდის წევრთაგან შემდგარი განძის აღმწერი კომისიის დასკვნა-აღწერილობა და ამოიღო სიიდან ი. შიოლაშვილისა და ვ. შალამბერიძის გვარები, რითაც მოუსპო მათ საშუალება დაემტკიცებინათ, რომელი ნივთები იყო გატაცებული სეიფიდან. ამის შემდეგ ბიძინა კერატიშვილმა თავისი ხელით ამოხია განძის აღმნუსხველი ისტორიული დავთრის ფურცლები, რომლებშიც აღნიშნული იყო მის მიერ გატაცებული ძვირფასეულობა, რითაც იგი შეეცადა მთლიანად წაეშალა დანაშაულის კვალი, მაგრამ საბედნიეროდ მოწმეებმა, მათ შორის ავთანდილ სამხარაძემ, რომელიც შეუმჩნევლად თვალყურს ადევნებდა მათ ბოროტმოქმედულ საქმიანობას, ნახა ამ ამოხეული ფურცლების ნახევები და ნარჩენები. ავთო სამხარაძემ გამოიძია ეს ამბავი და მასალები შეაგროვა ბოროტმოქმედთა სამხილად...

შემდეგ ბ. კერატიშვილმა გატეხა საანდერძო სეიფი, დახია პატრიარქის ანდერძი, რომლის თანახმად, როგორც მოწმეები ვარაუდობენ, თანამოსაყდრე ილია შიოლაშვილი უნდა ყოფილიყო და თავისი ხელით შეადგინა ყალბი ანდერძი, რომელსაც ხელი მოაწერა ეფრემ II-ის მაგივრად, მის ხელწერას მიმსგავსებული კალიგრაფიით და ბეჭედიც დაარტყა. ამ ყალბი ანდერძის თანახმად, თანამოსაყდრე გახდა დავით დევდარიანი, რადგან „ანდერძში“ საკუთარი თავის ჩაწერა თავის თავის გაყიდვასა და ხალხის აჯანყებას გამოიწვევდა. ბ. კერატიშვილმა საგანგებოდ შეაჩერა არჩევანი ამ სუსტ პიროვნებაზე, რომლის თავის ნება-სურვილზე თამაში და გამოყენება მისთვის უადვილესი საქმე იქნებოდა...

ეს ზემოთ აღწერილი ამბავი ვიქტორ შალამბერიძემ მომიყვა. ეფრემ II-ის სიკვდილისთანავე ბ. კერატიშვილი დაუკავშირდა წინდაწინვე გაფრთხილებულ და მოსყიდულ ქართველი ერის დაუძინებელ და შენიღბულ მტერს, რუსეთის პატრიარქის მიერ საგანგებოდ დარიგებულ აგენტ ზინობი მაჟუგას, რომელიც უმალ გაჩნდა საპატრიარქოში და ბ. კერატიშვილის, დავით დევდარიანისა და მათი დამქაშების: თვალჭრელიძის, ბახტაძის და ბაკურაძის აგენტების დახმარებით „გახსნეს“ საანდერძო სეიფი და „ეფრემ-II-ის ანდერძის“ თანახმად თანამოსაყდრედ დავით დევდარიანი აღიარეს. დავით დევდარიანმა მადლიერების ნიშნად ამ „ოპერაციის“ მონაწილე ყველა დიდი თუ პატარა ბოროტმოქმედი გულუხვად დააჯილდოვა ძვირფასი ძღვენითა და უთვალავი ფულით.

ამის შემდეგ ბოროტმოქმედებმა განზრახ ატეხეს პანიკა: ვიღაცას საპატრიარქოს საგანძური გაუტეხია და გაუძარცვავსო და მყისვე ეს მძიმე დანაშაული თავის მოწინააღმდეგე მღვდლებს დააბრალეს. კერატიშვილმა სასწრაფოდ აცნობა ამის შესახებ მის ფარულ თანამონაწილეს, საეკლესიო საქმეთა რწმუნებულს, დ. შალუტაშვილს და ისიც სასწრაფოდ გამოცხადდა საპატრიარქოში, აღწერა სეიფი, დარჩენილი ძვირფასეულობა და დალუქა. ვიქტორ შალამბერიძის თქმით, როცა მან საგანძური ნახა, გულზე შემოეყარა, ყველა უძვირფასესი განძი ეტყობა სპეციალურად გადაარჩიეს, შეაფასეს და გაიტაცესო. ხოლო სეიფში შედარებით უმნიშვნელო ღირებულების ძვირფასეულობა ჰქონდათ დატოვებული მძარცველებს. მისი თქმით, განძის აღმნუსხველ დავთარში სწორედ ის ფურცლები იყო შერჩეული და ამოხეული, რომლებზეც ყველაზე უძვირფასესი განძი იყო აღნიშნული. 1972 წლის 6 აპრილს, ღამით, ყველა ამ მძიმე დანაშაულს ერთი ადამიანი ვერ ჩაიდენდა. აშკარა იყო, რომ ამ ბოროტმოქმედებაში მონაწილეობდა წინასწარ კარგად მომზადებული არამზადების მთელი ბანდა. რაც შეეხება დ. შალუტაშვილისა და მისი აგენტების მოღვაწეობას, გატეხილი და გაძარცული სეიფის „შემოწმების“ შემდეგ მან შეგნებულად, ყოველნაირად მიაფუჩეჩა და მიჩქმალა ეს საქმე და ზემოჩამოთვლილი დახელოვნებული აგენტების დახმარებით მოსპო ბევრი მატერიალური დამამტკიცებელი მასალები, ფაქტები და კვალის პირწმინდად წაშლას შეეცადა.

ვიქტორ შალამბერიძის თქმით, ბიძინა კერატიშვილი უმალ დაუკავშირდა და დაუახლოვდა სამგლოვიარო ცერემონიალზე ჩამოსულ სომხეთის პატრიარქ ვაზგენ I-ს, უკრაინის ეგზარქოსისა და რუსეთის პატრიარქის, პიმენის წარმომადგენლებს. ამ ეშმაკმა და გაქნილმა დიპლომატებმა ხელად აუღეს ალღო ამ სიტუაციას და ყოველგვარი დახმარება აღუთქვეს და გაუწიეს კიდევაც მათი ვერაგული მიზნებისთვის ზედგამოჭრილ დევდარიანს საპატრიარქო ტახტზე ასვლაში. დავით დევდარიანმა არ დააყოვნა და მადლობის ნიშნად ვაზგენ I-ს თანხმობა განუცხადა და შეჰპირდა საქართველოში ოთხი სომხური ეკლესიის გახსნას. პიმენის ხალხს კი ავტოკეფალიის უარყოფისა და ქვეშევრდომობაში შესვლის იმედი მისცა...

ამ მძიმე და რთულ სიტუაციაში პატრიოტი მორწმუნეები და მოქალაქეები მიხვდნენ, თუ რა დიდი საფრთხე შეექმნა ქართულ ეკლესიას და ენერგიულად წინ აღუდგნენ ბ. კერატიშვილსა და დ. დევდარიანს. ამ კრიტიკულ სიტუაციაში ცკ-ს პირველი მდივნის, ვასილ პავლეს ძე მჟავანაძის ცოლის უმკაცრესი ბრძანებითა და საგანგებო დავალებით დაცვის უფროსი თვალჭრელიძე, ბახტაძე, ბაკურაძე და შალუტაშვილი პირველად ხელმძღვანელობდნენ ბ. კერატიშვილისა და დ. დევდარიანის დაცვის უზრუნველყოფას, მათმა აგენტებმა ადვილად მოახერხეს ხალხის დაშინება, გაჩუმება, დასჯა, გარეკვა: შანტაჟითა და სამსახურიდან გაგდების შიშით, ეკლესიებში შესვლისათვის დაჭერით და პრესაში, რადიოსა და ტელევიზიაში გამოჭენებით...

სწორედ ამ ზემოთ ჩამოთვლილი ხალხის დახმარებით ბ. კერატიშვილმა და დ. დევდარიანმა თავიანთი დამქაში ბოროტმოქმედებისაგან შეადგინეს „წმინდა სინოდი“ და 1972 წლის 2 ივლისს მოაწყეს მეთერთმეტე საეკლესიო კრება, რომელზედაც კათოლიკოს-პატრიარქად არჩეულ იქნა მიტროპოლიტი დავით V დევდარიანი. ეს სამარცხვინო კრება, როგორც უნდოდათ, ისე წარმართეს დამნაშავეებმა და მათმა მფარველებმა - თვალჭრელიძემ, ბახტაძემ, ბაკურაძემ და შალუტაშვილმა, რომელთაც თავის მხრივ ხელმძღვანელობდა და მფარველობდა ცკ-ს I მდივნის, ვასილ პავლეს ძე მჟავანაძის ცოლი...1

_____________________

1. სსიპ საქართველოს შსს არქივი, ფ. №6, ს. №7726, ტ. №18, ფურც. 19-58.


The Robbing of the Patriarchal

Depository

nino kipshidze


The case of Zviad Gamsakhurdia and Merab Kostava contains a very interesting issue relating to the condition of the Georgian Orthodox Church. The materials about this issue were widely published in the underground newpaper Sakartvelos Moambe („The Georgian Messenger”). The articles and witnesses' testimonies concerning the falsification of the Catholicos-Patriarchs' last will and the stealing of the patriarchate depository were published in the Sakartvelos Moambe issue №1 in 1976. Although this is a very delicate issue, we cannot avoid bringing it up. For this reason, in The Archival Bulletin fall №12 we present the 1976 Sakartvelos Moambe article reflecting the condition of the Georgian Orthodox Church in the 1970s in full (The style of the documents is preserved).

Condition of the Georgian Orthodox Church

„According to the Soviet Constitution, the Georgian Church is absolutely independent from the state. The government does not have the right to interfere in the affairs of the church and the church does not have right to interfere in the affairs of the state. Although the church does not breach this regulation, it was subordinated to the state. The government rudely interfered in the affairs of the church. No cultural or agricultural institutions are under such strict control of the government as is the church. Furthermore, this control is unofficial, secret and thus, more effective.

The most demonstrative example of this is the present condition of the Georgian Orthodox Church.

As soon as the Soviet System had been established in Georgia, religious figures found themselves facing the harshest repressions. In 1922, the Catholicos-Patriarch of All Georgia, Ambrose (Khelaia) was arrested for a memorandum that he sent to the Genoa Conference in which he described the conditions in Georgia since the Red Army invaded in 1921. He protested in the name of the people of Georgia against Soviet occupation, against the deprivation of the people's rights, and demanded the intervention of civilized humanity to oppose the atrocities of the Bolshevik regime. In 1925, the Patriarch was released from prison and died soon afterwards. In 1924 the Bishop Nazari (Lezhava) was executed for supporting the anti-Soviet rebellion of that year. During 1924-1937 many Georgian religious figures were executed and many churches were closed or demolished. The major aim of the government was to seize all of the church depositories and to destroy all religious figures who were opposing the state. This goal took a long time to accomplish. In the 1950s and 1960s there were many religious figures who truly served Christian ideology, such as the Catholicos-Patriarch of All Georgia Kalistrate (Tsintsadze), the priests Alexandre (Gabunia), Parten and others. In spite of widespread repressions they did not change their beliefs. Torture, arrest, blackmail, control, provocations, slander, blackouts during church services, high taxes and other methods were used against them. But the most effective method turned out to be subverting the church from within. This process is referred to as the creation of the „Red Clergy”.

The Red Clergy became more active during the time of the Catholicos-Patriarch of All Georgia Ephrem II (1960 - 1972). He very often made compromises and opportunist settlements and thus he assisted the government in interfering in the affairs of the church. Many religious figures were horrified by this. Catholicos Patriarch Ephrem II himself was involved in simony, which is the act of  paying for sacraments and holy offices or for positions in the church hierarchy. This was supervised by a KGB and Council of Ministers lawyer named D. Shalutashvili. In 1974 he was removed for bribery. Officially it was announced that he retired. In general, lawyers serve as bribery mediators between state officials and religious figures.

Shalutashvili was discharged because an act of bribery had been exposed and the government was afraid to discredit itself, and for this reason, Shalutashvili had to take the fall and was made a scapegoat for this incident. Actually, Shalutashvili was a bribery mediator between Javakhishvili, Siradze, Tiriskevich (Mzhavanadze's wife) and Ephrem II, David Devdariani and Gaioz Keratishvili. Through the help of Shalutashvili, the KGB appointed the staff of Ephrem II...
The result of such policies is a disaster. Church attendance is decreasing, and more and more churches are closing every day. There are only five eparchies left out of thirty-five. Nowadays there are forty-four active churches in Georgia, including six churches in Tbilisi, five Russian and one Armenian. There are about a hundred clerics in Georgia and al of them hold positions. Another demonstration of discrimination against the Georgian church is the fact that a religious journal is not issued in Georgia as it is in Russia, Armenia, Baltic States and Ukraine. The Georgian church does not have the right to issue periodicals except for a calendar. There is no clerical seminary in the country. There are only clerical courses where religious rituals and the church alphabet are taught. Every year only thirteen people study in these courses. At the end of the year, only three people are consecrated as priests.

Nowadays the Georgian church is under even greater danger. On one side the government wants to degrade it and does its best to convert the churches into museums or into „more useful” buildings, such as libraries, gyms or depots. Another noteworthy fact is that the Georgian church is facing the threat of losing its autonomy. This threat comes from the Russian church.

As it is known, in the 19th century Georgia lost its political and religious freedoms. The Georgian Catholicos- Patriarchs were replaced by Russian Exarches. After the 1917 February revolution, the Autocephaly of the Georgian church was restored. The church consolidated its position during the years of independence (1918-1921). Nowadays Russian religious figures understand the precarious situation of the Georgian church and they are doing their best to recapture it.

Noteworthy is that despite Ephrem II's many flaws, he had areligious education. He published the New Testament and a prayer book.

As for the present Patriarch David V, he did not receive a religious education. Furthermore, he is an undercover government agent. The testimonies of the prosecutor's assistant, D. Koridze and the witness T. Jvarsheishvili expose him. It is significant that nowadays the Georgian church is not ruled by David V, who is very old and ill. The church is run by Metropolitan Gaioz (Keratishvili). He is a criminal dressed in religious clothing. Metropolitan Geioz was a typical member of the „Red Clergy” of Georgia.

These are the major characteristics of the „Red Clergy”:

1. The KGB looked for the following: hard-drinking, bribe-taking, self-interest, greediness, insulting believers, abuse and swearing. They wanted to make believers stop going to church and to disgrace religious beliefs.

2. Every believer was taken under surveillance. Their identities and places of work or study were identified.

Letters denouncing the Patriarch were written and sent to the highest levels of government.

3. The citizens were provided with false information about the conditions of the church.

4. Those who were genuine believers were insulted and expelled from churches. These people were preppresed and slanderous rumors about them were widely spread. In 1974 the KGB arrested the choir head of the Holy Church, Valentine Pailodze, who wanted to expose all the members of the Red Clergy. He was arrested on the basis of official denunciation made by patriarch David V and Gaioz Keratishvili.

5. Religious ceremonies were often shortened and made fun of. For example, these measures were taken to create an unserious attitude towards the church: Bishop Giorgi joked during christenings in the Didube Church; Priest Romanozi (Bibilashvili) was drunk while serving the liturgy. He cries loudly in the presence of the public. Although he converted the church into a shelter for drunkards, nobody punishes him.

6. Very often clerics refused to preach or to talk about religious topics. They had unserious attitudes toward Christianity. They called people for business and profitmaking activities.

As is known, the Soviet constitution declared freedom of conscience and freedom of religion, and not religious propaganda. In spite of the aforementioned, the police and the Young Communist League arrested all the believers who went to church on Easter in 1973, 1974, 1975 and 1976. The detainees were taken to the nearest „headquarters” for interrogation. There were a few priests who opposed the members of the Red Clergy. But the KGB and the Red Clergy did their best to intimidate and isolate them from society. The government tried to resettle them in the outlying districts.

Priest Victor Shalamberidze was one of the victims of this system. In 1974 he was killed in a car crash.

Society paid attention to the criminal activities that were taking place in the Georgian church. As many people appealed, a criminal case was launched against the offenders. But soon afterwards, because of interference of Georgian KGB Chairman A. Inauri and others the case was suspended.

The criminals have not been arrested yet. The Chekists threaten the witnesses and advise them to keep silent. In 1974, one of the witnesses V. Pailodze, was arrested and sentenced to eighteen months in prison for anti-Soviet propaganda. In 1975, the historian T. Jvarsheishvili was arrested.

The following documents reveal the activities carried out by the KGB:

The Central Committee of the Communist?Party of Georgia? Notice

(On crimes committed in the Georgian Patriarchate)

The testimonies of the witnesses concerning the conditions of the Georgian Orthodox Church and patriarchate are held in the Kirov regional prosecutor office.

The believers started to make complaints about the situation in the church. They said that the church depository, consisting of icons, crosses, Panayia, books, pictures and other items of historical significance, for centuries had been kept as a symbol of the nation.

Many religious figures and believers were interrogated. Further, certain documentary evidence was found.

According to the testimonies, after the Catholicos- Patriarch of All Georgia Ephrem II died and he was replaced by David V (Khariton Jibraelovich Devdariani), the Georgian church chose an incorrect path. Many former priests, who had previously been banned from serving the liturgy because of their greed, hard drinking and depravity, were allowed to return to the churches. These persons continued committing their earlier activities.

The liturgy and chant are served in Russian. Thus Moscow tries to deprive the autonomy of the Georgian church and to subordinate it to the Russian Church.

The present Catholicos-Patriarch, David, was illegally consecrated. It is how it took place:

Ephrem II has always said that Ilia Shiolashvili was his only successor. This is a person who had received higher secular and religious education. He knows a few languages. He is young and gained authority among Georgian and foreign believers.

Shortly before his death, Ephrem II wrote a will. According to this will, Ilia Shiolashvili was declared the Catholicos - Patriarch of All Georgia. This will was destroyed by Kharation Devdariani and his accomplices. The synod consulted a false will that was drawn up in favor of Devdariani.

Kharation Devdariani convened the synod two hours after the death of Ephrem II on April 7, 1972. He hastened the process as he was afraid that synod would consecrate Ilia Shiolashvili.

The Metropolitan Ilia Shiolashvili and Bishop Romanoz Petriashvili were not invited to the synod meeting, which was impropoer.

Thus, the following candidates participated in the election of Catholicos-Patriarch: Khariton Devdariani, Bidzina Keratishvili and Zinobi Mazhuga. The meeting was attended by the church attorneys, D. Shalutashvili and Ilia Cheishvili. The was a breach of the religious constitution, because Khariton Devdariani could not have voted in his favor...

Later Bishop Romanoz Petriashvili signed the protocol passed by the synod. Before the consecration, David V had granted Zinobi Mzhavia and Romanoz Petriashvili the title of Metropolitan.

I wanted to affix the protocol passed by the synod on April 7, 1972 to the materials. For this reason, I appealed to the patriarchate, but the protocol was not sent to me. This was written in a letter of Patriarch David V: „I can't give you the protocol passed by the synod because the original had been stolen along with other documents from the patriarchates' office”.

Among those persons who had a dark past and took refuges in the church noteworthy is bishop of Sioni and the head of Tsilkani eparchy - Gaioz (Bidzina Titikovich Keratishvili).

It is not known how Keratishvili managed to persuade Ephrem II, but the fact is that in November 1971 he was made a monk, in December a deacon and then a priest. On March 26, 1972, in spite of Ephrem's illness, Bidzina Keratishvili was consecrated a bishop. In the aftermath he seized control of the Georgian Patriarchate, because at the end of 1971 Ephrem II became very ill and was confined to bed. The patriarchate was robbed in the days surrounding Ephrem II death. Besides the patriarchate's depository, which was under state protection, the personal belongings of Ephram II were lost. These included valuable items, books, essays, and a great sum of money. Before the robbery the synod decided to describe the property of the patriarchate. For this reason, the synod appealed to the attorney of religious affairs of the Council of Ministers, A. Shalutashvili, but he did nothing. After the Panayia of the Saint Nino was stolen, Ilia Shiolashvili ordered that the rooms and safes of the Patriarchate be sealed. But Keratishvili managed to persuade Ephrem II to break the seals. It is not known what was lost, because the property had not been inventoried and nobody was responsible for it. It is known that everything in the Patriarchate was under Bidzina Keratishvili's control, and nobody was allowed even to visit the ailing Ephrem II.

The Tbilisi Kirov Regional Assistant of the Prosecutor,

Senior Advisor of the Justice D. Koridze”


„Explanation concerning the robbery of the Patriarchate

Addressed to the Regional Assistant of the Prosecutor
of the Kirov District of Tbilisi, D. Koridze
By Teimuraz Akakis dze Jvarsheishvili (address: 79
Tsereteli Ave. flat 51, Mtskheta, historian)


Bidzina Keratishvili „assumed responsibility” to look after the sick Ephrem II. Actually he committed many crimes to remove secular and ecclesiastic persons who hindered him. Later he broke into the safes of the patriarchate and stole many valuable things from the church. It was a night when the most terrible and miserable crime in the history of Georgia took place. After stealing the loot, he smashed it into pieces. These were valuable things that for centuries had been defended by the Georgian people from enemies such as Marwan ibn Muhammad, Timur Leng, Shah Abass, and Agha Muhammad Khan Qajar. Many valuable things were donated to the patriarchate by St. Nino, King Mirian, Vakhtang Gorgasali, David the Builder, King Tamar, Giorgi V Brtskhinvale, Erekle II and many other Georgian patriots. These precious things included gold and silver icons decorated with precious stones, jewelry, precious items, clothing, books and many other things.

Bidzina Keratishvili tore the pages from the inventory book wherein the stolen things were listed. Afterwards he broke the safe where the will of Ephrem II was kept. He took the will and replaced it with a forgery of his own creation. According to this will, the successor of the patriarch was Metropolitan David Devdariani. This was a person who would help him in his future plans.

According to Viktor Shalamberidze, in spite of B. Keratishvili's strong opposition, Ilia Shiolashvili and other members of the synod appealed to D. Shalutashvili to attend the property inventory. Shalutashvili did not accept this. Later, Shilashvili created a special commission which described and sealed the property of the patriarchate. B. Keratishvili decided to break the seals in reply. He wanted to know who was the successor of the Patriarch. He tried to involve the nephew of Ephrem II, Karlo Sidamonidze. According to his testimony, Keratishvili and P. Oboladze asked him to crack the safe, read the will and destroy it if the successor was Ilia Shiolashvili. Karlo Sidamonidze refused them flatly and said that he would not interfere. He said that the will could be opened only by synod members. B. Keratishvili did his best to bribe Karlo Sidamonidze. He wanted to give him gold and silver items and other valuable things which had been stolen from the Patriarchate. The nephew of Ephrem II became enraged and threw them out of the house.

After this failure, B. Keratishvili together with Shalutashvili and other accomplices drew up a plan of how to remove undesired persons from the patriarchate. He seized all the keys of the rooms and safes and put all the relatives of Ephrem II under surveillance. Afterwards he met doctor Mirianashvili and started to „treat” the Patriarch.

The night when Ephrem II died, Keratishvili, with the help of his criminal friends, broke into the safe of the patriarchate.

B. Keratishvili sent a telegram to his brother in Sagarejo asking him to help „investigate this crime”. The brother immediately came to Tbilisi. One of the witnesses, Valentine Pailodze, said that this telegram was kept by the deputy prosecutor of Kirov region of Tbilisi, D. Koridze, who found it in the post. According to this witness, Nino Jaliashvili was exposed as one of the accomplices of Keratishvili. Valentine Pailodze brought Nino Jaliashvili from the far village of Kakheti and stood her up against D. Koridze. Nino Jaliashvili said that after the safe had been cracked, two suitcases full of the jewelry were taken by a Russian. According to Viktor Shalamberidze and Avto Sikharulidze, these persons were agents who had been sent by Shalutashvili and Tvalkhelidze. Nino Jaliashvili wrote down the number of the car. Bidzina Keratishvili ordered Giorgi Terziev to steal and hide the suitcases, which was their share of the loot.

According to Viktor Shalamberidze and Avtandil Samkharadze, after stealing the goods B. Keratishvili seized the inventory made by the synod commission of Ilia Shiolashvili. Keratishvili erased the names of I. Shiolashvili and V. Shalamberidze from the inventory document and thus,these persons would not be able to prove what had been stolen from the safe. Bidzina Keratishvili destroyed those pages which contained information about the contents. Fortunately, Avtandil Samkharadze found the pieces of torn paper. He investigated the case and gathered evidence against the criminals.

Afterwards B. Keratishvili broke into the safe where the will of the patriarch was kept, according to which Ilia Shiolashvili was to be the successor, and replaced it with a forgery. He signed and sealed it with the name of Ephrem II. According to this false will, David Devdariani was to be the successor. He did not include his name in the will in order not to expose himself. B. Keratishvili chose Devdariani because he was a very weak person and Keratishvili would easily be able to handle him.

The aforementioned was told to me by Viktor Shalamberidze. As soon as Ephrem II died, B. Keratishvili contacted Zinob Mazhuga, who was an agent of the Russian Patriarch. Zinob Mazhuga came to the patriarchate and with accomplices B. Keratishvili: Tvalchrelidze, Bakhtadze and Bakuradze opened the safe and read the will. According to the „will of Ephrem II”, David Devdariani was to be the successor of the Patriarch. By way of gratitude, Devdariani gave presents to each of the participants of the activity.

They then spread the news that the property of the Patriarchate had been stolen, and they blamed the priests who opposed them. Keratishvili informed his accomplice, religious affairs attorney of D. Shalutashvil, who immediately came to the patriarchate. He described the safe and the rest of the valuables and sealed it up. According to Viktor Shalamberidze, the most valuable things had been stolen, and the thieves left only the less valuable items. The inventory papers were also missing. One person could alone would not be able to commit this crime in the single night of April 6, 1972. It was clear that an entire well-prepared gang was involved. As for D. Shalutashvili and his agents, after „checking” the broken safe they did their best to hush up the affair. For this reason, they destroyed much material evidence.

According to Viktor Shalamberidze, Bidzina Keratishvili got in touch with the Armenian Patriarch, Vazgen I, representatives of Ukrainian Exarch, and the Russian Patriarch, who had arrived in Georgia to attend the funeral procession. The foreign diplomatists guessed the situation at once and promised Devdariani to support him in his consecration. In reply, Devdariani promised Vazgen I to build four Armenian churches in Georgia. The representatives of Pimen were promised that the Georgian church would be subordinated to to them.

The real believers understood that the Georgian Orthodox Church was in danger. They opposed B. Keratishvili and D. Devdariani. At the command of the wife of Party First Secretary Vasil Pavlovich Mzhavanadze, the heads of the public defender, Tvalchrelidze, Bakhtadze, Bakuradze and Shalutashvili, defended B. Keratishvili and D. Devdariani. Their agents managed to intimidate people who were afraid to lose their jobs, to be arrested or be announced as criminals on Radio or TV.

Through the help of their people, B. Keratishvili and D. Devdariani formed a „Holy Synod”. On July 2, 1972 the eleventh church meeting was held, in which Metropolitan David V was consecrated as Catholicos-Patriarch of All Georgia. This meeting was conducted by criminals and their supporters: Tvalchrelidze, Bakhtradze, Bakuradze and Shalutashvili, who answered to the wife of the First Secretary of the Georgian Central Committee, Vasil Pavlovich Mzhavanadze (1).

_________________________

1.LEPL MIA Archive of Georgia, f.6, c.7726, v.18, b.46, pp.19-58

 
TOP-RATING.UCOZ.COM
Назад к содержимому | Назад к главному меню Яндекс.Метрика